Tết Nguyên Đán, hay Tết Âm lịch, được tính theo quy luật của Âm lịch, một hệ thống lịch dựa trên chu kỳ của Mặt Trăng. Cụ thể hơn, Tết Nguyên Đán được xác định dựa trên sự kết hợp của cả Mặt Trăng và Mặt Trời:
1. Chu kỳ Mặt Trăng
- Tháng Âm lịch: Một tháng Âm lịch được tính từ ngày trăng non (không nhìn thấy Mặt Trăng) đến ngày trăng non tiếp theo, kéo dài khoảng 29,5 ngày.
- Ngày đầu tiên của tháng Âm lịch (mồng một): là ngày xuất hiện lưỡi liềm Mặt Trăng đầu tiên sau ngày trăng non.
2. Chu kỳ Mặt Trời
- Tiết khí: Năm Âm lịch được chia thành 24 tiết khí, phản ánh sự thay đổi vị trí của Mặt Trời trên bầu trời và các mùa trong năm.
- Tiết Lập Xuân: Là tiết khí đánh dấu sự bắt đầu của mùa xuân.
Sự kết hợp để xác định Tết Nguyên Đán:
Tết Nguyên Đán được tính là ngày mồng một của tháng Âm lịch đầu tiên chứa hoặc tiếp theo sau tiết Lập Xuân.
Nói cách khác:
- Nếu tiết Lập Xuân rơi vào ngày mồng một của tháng Âm lịch, thì ngày đó là Tết Nguyên Đán.
- Nếu tiết Lập Xuân rơi vào các ngày từ 2 đến ngày cuối cùng của tháng Âm lịch, thì ngày mồng một của tháng Âm lịch tiếp theo sẽ là Tết Nguyên Đán.
Do sự chênh lệch giữa chu kỳ Mặt Trăng và Mặt Trời, nên Tết Nguyên Đán thường rơi vào khoảng thời gian từ ngày 21 tháng 1 đến ngày 20 tháng 2 Dương lịch.
Thêm một số thông tin:
- Để đảm bảo độ chính xác của Âm lịch so với các mùa trong năm (do chu kỳ Mặt Trăng ngắn hơn chu kỳ Mặt Trời), người ta sử dụng tháng nhuận. Tháng nhuận là một tháng Âm lịch được thêm vào trong năm để cân bằng Âm lịch với Dương lịch.
- Việc tính toán chính xác ngày Tết Nguyên Đán đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về Thiên văn học và các công thức toán học phức tạp.
Hy vọng những thông tin trên giúp bạn hiểu rõ hơn về quy luật tính Tết Nguyên Đán.